Osobe starije dobi (preko 65 godina) usled pridruženih hroničnih oboljenja i oslabljenog imunog sistema, imaju povećan rizik od upale pluća i pojave komplikacija.
Tegobe kod upale pluća mogu varirati od blagih do onih koje ugrožavaju život obolelog, a u njih spadaju – kašalj koji je suv i počinje naglo i nakon nekoliko dana postaje produktivan i počinje proces iskašljavanja, bol u grudima – najčešće zbog iscrpljenosti mišića, povišena temperatura koja može biti jako visoka i postupno raste, otežano disanje, ubrzan puls, glavobolja.
Deca mlađa od pet godina mogu imati izraženo ubrzano disanje i kijanje. Kod novorođenčadi ne moraju biti prisutni bilo kakvi simptomi ili pak mogu varirati od povraćanja preko gubitka energije do smanjenog apetita.
Svako može oboleti od upale pluća, ali određene grupe ljudi imaju povećani rizik, a to su: bebe do dve godine, ljudi stariji od 65 godina, pušači, pacijenti na bolničkom lečenju…
U mnogim situacijama upala pluća se može prevenirati, a ovo su neki od načina:
Imunizacija – Prevenar 13 i Pneumax 23 su pneumokokne vakcine kojima se sprečavaju upale pluća i mozga izazvane različitim sojevima
Pneumokoka: Rutinska reimunizacija se preporučuje kod dece ispod dve godine s anemijom srpastih ćelija, nefrotski sindrom, kod dece sa odstranjenom slezinom i HIV pozitivnom decom.
Takođe, postoje i godišnja vakcine protiv virusa influence tipa B, odnosno virusa gripa. Ukoliko ste pušač, pokušajte da prestanete s tom štetnom navikom. Prisustvo jednog ili dva pušača u domaćinstvu znatno povećava rizik od infekcija disajnih puteva, tako da je učestalost upale pluća kod dece roditelja nepušača 6,2 posto, dok kod dece kojima su oba roditelja pušači iznosi 15,4 posto. Nadoknađivanje vitamina A, redovno pranje ruku i održavanje lične higijene takođe doprinose prevenciji.
Na upalu pluća lekar će posumnjati na osnovu podataka o vašim tegobama i pregleda. Slušanjem pluća doktor pomoću stetoskopa može otkriti da li se vazduh kreće nesmetano kroz disajne puteve, odnosno da li se čuje patološki zvuci koji bi mogli ukazivati na prisustvo zapaljenske tečnosti u tkivu pluća.
U zavisnosti od težine kliničke slike i simptoma, doktor može primeniti i druge metode da bi potvrdio dijagnozu: radiografija pluća – predstavlja osnovni dijagnostički postupak na osnovu koga se može potvrditi dijagnoza, proceniti težina oboljenja i odgovor na terapiju, ali i otkriti pridružena oboljenja pluća, krvna slika se koristi za diferenciranje bakterijskih od virusnih upala pluća, uzimanje brisa – mišljenje mnogih lekara je da uvek treba pokušati s pronalaženjem uzročnika upale pluća bakteriološkom analizom sputuma, i time primeniti ciljanu terapiju u lečenju, pulsna oksimetrija – meri zasićenost krvi kiseonikom, CT snimak, bronhoskopija – u slučaju težih kliničkih simptoma i hospitalizovanih pacijenata koji ne reaguju dobro na terapiju.
Upala pluća se razlikuje od bronhitisa po tome što je kod upale pluća infekcija prisutna u mehurima pluća, kroz koje se vrši razmena gasova. S druge strane, bronhitis je stanje kod koga su infekcijom zahvaćene bronhije – cevčice koje vazduh sprovode od dušnika do pluća. Ukoliko se bronhitis ne leči, može preći u upalu pluća.
Često ne postoji jasna razlika u simptomima između ova dva oboljenja, ali s obzirom na to da se terapija razlikuje, važno je utvrditi pravu dijagnozu. Simptomi bronhitisa su obično blaži, s nižom temperaturom, iskašljavanjem zelenkasto žutog sputuma i prolaze nakon 7 do 10 dana bez terapije. Važno je napomenuti da je 80-90 posto bronhitisa izazvano virusima, što znači da se u terapiji ne primenjuju antibiotici, za razliku od upale pluća koje su češće izazvane bakterijama i koje zahtevaju primjenu antibiotika u lečenju, piše Espreso.
Upala pluća predstavlja infekciju jednog ili oba plućna krila. Najčešći uzročnici akutnih respiratornih infekcija su virusi ili bakterije, međutim neretko se događa da infekcija disajnih puteva počne virusnom infekcijom nakon čega se nadoveže bakterijska infekcija. U oba slučaja infekcija se može prenositi aerosolom odnosno kašljanjem i kijanjem tj. širenjem zaraznih klica kroz zrak s jedne na drugu osobu.
